1916 tarihinde Rusların, Trabzon bölgesini işgal etmeleri esnasında 23 Haziran günü Sultan Murat Yaylasında Osmanlı-Türk ordusuyla yapılan savaşta şehit olanların anısının 97.yıl dönümü münasebetiyle,

    Ayrıca IV. Sultan Murat Han hazretlerinin şimdiki Ermenistan Başkenti Erivan seferine giderken Sultan Murat Yaylasında 22 Haziran 1635 yılında konaklamasının 378.yıldönümü dolayısıyla tarihçi yazar Haşim Albayrak tarafından bir konferans verilmiştir.

          Konferansın açılışında Sultan Murat Cami Derneği Başkanı Mühittin Hamdi Yıldırım yaptığı konuşmada yaylalılara tarih bilincinin çok önemli olduğunu,tarihini bilmeyen toplumların köksüz ağaç gibi devrilebileceğini beyan ederek;geçen yıl Sultan Murat Yaylasında yapılan panelde konuşmacı olarak davet edilen Haşim Albayrak Bey’e Çaykara ve Sultan Murat Yaylalarının tarihi konusunda bir haftalık alan çalışması da yaptırılarak ‘’Çaykara Sultanmurat Yaylası ve Sultanmurat Savaşları’’konulu bir tarih kitabı yazdırılmıştır.Bu yıl ise bu kitabın konferansını yazarımızı davet ederek bu önemli tarihi günlerde bu konferansı yapıyoruz.Yeni nesillerimiz Sultanmurat Yaylasını tarihi ile birlikte sevsinler ve burayı sürekli ziyaret etsinler istiyoruz dedi.

          Sultanmurat Yaylası çok önemli tarihi bir merkezdir

             Tarihçi yazar Haşim Albayrak verdiği konferansta Çaykara’nın Of ile birlikte tarihi konusunda yöre halkına çok önemli bilgiler aktardı ve özetle şunları söyledi.’’Bulunduğumuz Sultanmurat Yaylası çok önemli tarihi bir merkezdir.

           IV.Sultan Murat Han’ın Sultamurat yaylasına gelişi

              Bunlardan birincisi:IV.Sultan Murat Han hazretlerinin Sultanmurat Yaylasına gelişinin 378.yıldönümü dolayısıyla 22 Haziran bugün bu konferansı burada yaptığını belirtmiştir.Sultan Murat hazretlerinin takriben yüz bin kişilik bir orduyla bölgeye geldiğini vezir-i azamla Sultanmuratta buluştuğunu ve bölgede 5 gün kaldığını 5.gün Cuma namazı kıldırarak halkın dua taleplerine cevap vererek “Ey ahali!Allah yazınızı yaz kışınızı da kış gibi eylesin” diye dua ederek Erzurum üzerinden Erivan’a oradan da Tebriz üzerinden Bağdat’a gittiğini anlatmıştır.

         Bölgenin İslamdan önceki durumu

             İkinci olarak:bölgeye İslam gelmeden önce birçok Türk boyların çeşitli zamanlarda göçler ve savaşlar dolayısıyla bölgeye yerleşmişler.Bölgemizdeki,250’nin üzerindeki eski köy isimlerinin etimolojik yönden 30 yıldır inceliyorum.Köylerin isimleri içersinde eski adların Rumca olduğu zannedilirdi.Oysa en iyi Rumca bilen ve Pontusca bilen bilim adamlarıyla bu kelimeleri tek tek inceledik ancak 7-8 tanesinin Rumca olduğunu gördük.Bunun dışında Ermenice bilen bilim adamlarıyla inceledik ve 5 tanesinin Ermenice olduğunu öğrendik.Ardından Arapça,Lazca olarak da çok az bazı isimler olduğunu gördük.Geri kalan 200’e yakın ismin ne Ermenice ne Rumca ne Gürcüce ne de diğer dillerden olmayıp eski Türkçe asıllı kelimelerden isimleştirildiğini gördük.Kemençe kelimesi bile Rumca olduğu bilinir.Araştırmalarımız Rumca olmayıp Koman Türklerinin dilinde olan bir çalgı aleti olduğunu tespit ettik.

         Maraş’tan gelen İslamı tebliğ etmek üzere bölgeye gelen 4 kişiden Muhammed Efendi’nin mezarının Sultanmurat Yaylasındaki Maraşutlar mezarlığında bulunuşu

              Üçüncü olarak:Haşim Albayrak konferansının bir bölümünde Sultanmurat yaylasında bulunan “maraşut” mezarlığının Maraşlılar anlamına geldiğini ve yöre halkının bilgileriyle birleştirilince bölgemizin İslamlaşmasını sağlayan ve Maraş’tan hicri 960 - miladi 1552 yılında geldiği bilinen 4 kişiden dördüncüsünün mezarının Sultanmurattaki Maraşlılar mezarlığında olduğu ve adının da “Muhammed Efendi” olduğunu tespit ettiğini zikretmiştir.Diğerleri ise Osman Efendi’nin Maraşlı köyünde,Hasan Efendi’nin eski Pazar’da,İlyas Efendi’nin de Yente köyünde metfun bulundukları netleşmiştir.Daha sonra 1916’daki Sultanmurat  Savaşlarının nasıl cereyan ettiğini anlatan yazar Haşim Albayrak,bu konularda onlarca kitap yazdığını fakat tarih bilgisinin eksik olması dolayısıyla gerekli ilgiyi yeterince bulamadığını beyan ederek,böyle konferansların bölgedeki kuruluşlar tarafından teşvik edilmesi halinde yeni neslin tarihi bilgileri öğreneceğini ve bölgeyi daha fazla seveceklerini beyan ederek dinleyicilerin sorularını cevaplandırdı. Daha fazla tarihi bilgi almak için Ankara’daki Kurtuba Yayınları tarafından basılan “Çaykara Sultanmurat Yaylası ve Sultanmurat Savaşları” adlı kitabı Sultanmurat yaylasındaki cami derneğinden temin edebilirsiniz.